4857 Sayılı İş Kanunu ile 6331 Sayılı İSG Kanunu’nun kesişim noktalarını ele alan bu yazıda; işverenin gözetim borcu, iş sağlığı ve güvenliği yükümlülükleri, çalışan hakları ve olası ihlallerin sonuçları detaylıca açıklanmaktadır. İş hukukunun İSG ile bağlantısını öğrenmek isteyenler için kapsamlı bir rehber niteliğindedir.
4857 Sayılı İş Kanunu, Türkiye’deki iş hayatını düzenleyen temel yasal çerçeveyi oluşturur. Bu kanun, işçi ve işveren ilişkilerini belirlemekle kalmaz; aynı zamanda iş sağlığı ve güvenliği açısından da büyük önem taşır. İSG uygulamalarının yasal zeminini oluşturan 6331 Sayılı Kanun ile 4857 Sayılı Kanun birlikte değerlendirildiğinde, çalışanların korunmasına yönelik çok daha kapsamlı bir sistem ortaya çıkar.
4857 Sayılı Kanun, iş sözleşmeleri, çalışma süreleri, yıllık izin hakları, iş güvencesi gibi birçok temel konuyu düzenler. İş sağlığı ve güvenliği konuları ise bu düzenlemelerin içinde dolaylı ve doğrudan yer alır. İşverenlerin işçiyi koruma yükümlülüğü bu kanunun önemli bir parçasıdır.
Her iki kanun da işverenin yükümlülüklerini tanımlar. 4857 Sayılı Kanun, iş ilişkilerinin nasıl kurulacağı ve sürdürüleceğini belirlerken; 6331 Sayılı İSG Kanunu bu süreçteki sağlık ve güvenlik tedbirlerine odaklanır. Bu nedenle birlikte değerlendirilmelidirler.
İşveren, çalışanlarını korumakla yükümlüdür. Bu yükümlülük, hem 4857 hem de 6331 Sayılı Kanun’da belirtilmiştir. Gözetim borcu; işyerinde risk değerlendirmesi yapılması, acil durumlara hazırlıklı olunması, eğitim verilmesi gibi birçok konuyu kapsar.
İşveren bu yükümlülüğü yerine getirmezse, iş kazası durumunda hem hukuki hem cezai sorumlulukla karşı karşıya kalabilir. Tazminat davaları ve idari para cezaları gündeme gelebilir.
Çalışan, işverenin önlem almaması durumunda çalışmaktan kaçınma hakkını kullanabilir. Bu hak hem 4857 hem de 6331 Sayılı Kanun’da yer alır.
Bu bölümde, 4857 Sayılı İş Kanunu ile iş sağlığı ve güvenliği arasındaki ilişkiye dair en sık sorulan sorulara yanıt bulabilirsiniz. İşverenin yükümlülüklerinden çalışan haklarına kadar merak edilen konular, özet ve anlaşılır şekilde açıklanmıştır.
İşverenin gözetim borcu, işçiyi tehlikelerden korumak ve güvenli bir ortamda çalışmasını sağlamak için gerekli önlemleri alma sorumluluğudur.
Evet, 4857 Sayılı Kanun doğrudan olmasa da iş sağlığı ve güvenliği açısından işverenin sorumluluklarını tanımlar.
İş kazası veya ihmal durumunda işveren hem maddi hem manevi tazminat ve idari yaptırımlarla karşı karşıya kalabilir.